Op 1 januari 2024 ondergaat het Nederlandse rijexamen voor de auto een belangrijke verandering. In deze post zal ik vertellen wat die precies inhoudt. Naast de gewone vragen over het voertuig vooraf, worden kandidaten nu ook getest op hun kennis en begrip van verschillende rijhulpsystemen. Het CBR maakt hiermee duidelijk dat veilig autorijden niet alleen gaat om een goede beheersing van het voertuig en de rijtaak. Ook is kennis van moderne technologieën belangrijk die het autorijden makkelijker en ook veiliger maken.
De vernieuwde rijexamens
In de vernieuwde rijprocedure kunnen examinatoren tijdens het vraaggedeelte over het voertuig vragen stellen over rijhulpsystemen. Dit vraaggedeelte vindt plaats na de ogentest en vóórdat het werkelijke examen start. Jij als kandidaat moet vragen over deze rijhulpsystemen kunnen beantwoorden, maar ook weten hoe ze gebruikt moeten worden. Het is trouwens al sinds 2016 toegestaan om rijhulpsystemen bij het rijexamen te gebruiken.
Lane assist, het automatische start/stop-systeem en de automatische verlichting zijn enkele voorbeelden van de technologische ontwikkelingen waarmee nieuwere (maar ook vaak de wat oudere) auto’s zijn uitgerust. Examenkandidaten moeten niet alleen weten dat deze systemen aanwezig zijn, maar ook hoe en waarom ze worden gebruikt.
Diepgaand Inzicht in Rijhulpsystemen
Lane assist, een slim systeem dat de bestuurder waarschuwt of corrigeert wanneer hij onbedoeld zijn rijbaan verlaat. Kandidaten moeten niet alleen weten hoe ze het moeten inschakelen, maar ook weten waarom het cruciaal is voor het handhaven van een stabiele positie op de weg.
Het automatische start/stop-systeem, ontworpen om brandstof te besparen door de motor uit te schakelen wanneer het voertuig stilstaat en automatisch weer te starten indien nodig. Het onderste knopje op de afbeelding hieronder is om deze functie in of uit te schakelen.
Automatische verlichting, een handige functie die er voor zorgt dat de bestuurder de koplampen niet handmatig hoeft in te schakelen bij duisternis. Het is belangrijk dat je weet dat deze functie niet altijd werkt als de weersomstandigheden minder goed zijn. Dan moet je de verlichting handmatig inschakelen (dat betekent: dimlicht inschakelen).
PDC (Parkeer Distance Control): PDC, ook bekend als parkeerhulpsysteem of parkeersensoren, is een hulpmiddel dat bestuurders helpt bij het inparkeren van hun voertuig. Het systeem maakt gebruik van ultrasone sensoren (piepjes) die zijn ingebouwd in de voor- en/of achterbumper van het voertuig. Deze sensoren detecteren obstakels in de buurt en geven geluidssignalen of visuele waarschuwingen via een camera of lampjes om de bestuurder te informeren over de afstand tot objecten tijdens het parkeren.
TCS (Traction Control System): TCS is een tractiecontrolesysteem dat is ontworpen om wielspin te voorkomen tijdens acceleratie door het motorkoppel aan te passen of de remkracht naar specifieke wielen te sturen. Het doel is om de grip van de banden op de weg te behouden, vooral bij gladde omstandigheden zoals regen of sneeuw. TCS verbetert de stabiliteit van het voertuig en helpt bij het voorkomen van ongewenst slippen als je bijvoorbeeld te veel gas geeft in een bocht.
Verkeersbordherkenning: Dit systeem maakt gebruik van camera’s en beeldherkenningstechnologie om verkeersborden langs de weg te detecteren en te herkennen. Het informeert de bestuurder over snelheidslimieten, inhaalverboden, en andere belangrijke verkeersregels door deze informatie op het dashboard weer te geven. Het doel is om de bestuurder bewust te maken van de actuele verkeerssituatie en ervoor te zorgen dat hij/zij zich aan de geldende regels houdt.
Hellingproef Systeem: Een hellingproef systeem, ook wel bekend als Hill Start Assist (HSA) of Hill Hold Control, voorkomt dat een voertuig onbedoeld naar achteren rolt bij het wegrijden op een helling. Het systeem houdt automatisch de rem ingeschakeld nadat de bestuurder het rempedaal heeft losgelaten en voordat het gaspedaal wordt ingetrapt. Hierdoor krijgt de bestuurder voldoende tijd om soepel van de rem naar het gaspedaal over te schakelen zonder dat het voertuig achteruit rolt.
Systeem om de bestuurder te waarschuwen om een pauze te nemen na twee uur: Dit systeem, bekend als een vermoeidheidswaarschuwingssysteem, bewaakt het rijgedrag van de bestuurder en geeft waarschuwingen als tekenen van vermoeidheid worden gedetecteerd. Sommige systemen analyseren stuurgedrag en andere inputs om te bepalen of de bestuurder vermoeidheidsverschijnselen vertoont. Na twee uur rijden geeft het systeem een waarschuwing om de bestuurder aan te moedigen een pauze te nemen, wat de verkeersveiligheid bevordert door vermoeidheid achter het stuur te verminderen.
Cruise Control: Cruise Control is een geautomatiseerd snelheidsregelsysteem dat is ontworpen om het rijden op lange afstanden comfortabeler te maken. Met dit systeem kan de bestuurder een bepaalde snelheid instellen die het voertuig automatisch zal blijven houden zonder dat de bestuurder het gaspedaal constant hoeft in te trappen. De bestuurder kan de cruise control op elk gewenst moment uitschakelen door te remmen of het gaspedaal in te trappen. Sommige moderne systemen, zoals adaptieve cruisecontrol, passen automatisch de snelheid aan om een veilige afstand tot het voorliggende verkeer te behouden.
Automatisch Inschakelbare Ruitenwissers: Dit systeem detecteert automatisch regen of vocht op de voorruit en schakelt de ruitenwissers in als reactie op deze omstandigheden. Het maakt gebruik van regensensoren die de hoeveelheid neerslag meten en dienovereenkomstig de snelheid van de ruitenwissers aanpassen. Hierdoor hoeft de bestuurder niet handmatig de ruitenwissers in te schakelen en blijft het zicht op de weg optimaal, zelfs bij wisselende weersomstandigheden.
Limiter (Snelheidsbegrenzer): Een snelheidsbegrenzer, ook wel limiter genoemd, is een systeem waarmee de bestuurder een maximale snelheid kan instellen waartegen het voertuig niet zal versnellen, ongeacht hoe ver het gaspedaal wordt ingetrapt. In tegenstelling tot cruise control handhaaft de snelheidsbegrenzer geen constante snelheid, maar voorkomt het simpelweg dat het voertuig sneller gaat dan de ingestelde limiet. Het stelt de bestuurder in staat om binnen een bepaalde snelheidslimiet te blijven zonder constant op de snelheidsmeter te hoeven letten, wat handig kan zijn bij het rijden in stedelijke gebieden waar snelheidslimieten vaak veranderen.
Deze systemen dragen allemaal bij aan het gemak en de veiligheid van het rijden door bepaalde taken van de bestuurder over te nemen of makkelijker te maken. Het is belangrijk voor bestuurders om zich bewust te zijn van de werking van deze systemen en ze op de juiste manier te gebruiken om het rijden comfortabel en veilig te maken.
Toestaan en Verbieden: Slimme Afwegingen
Wat ook nieuw is, is dat kandidaten worden aangemoedigd om de genoemde rijhulpsystemen tijdens het examen te gebruiken, met uitzondering van automatische parkeersystemen. De reden hierachter is simpel: examinatoren willen de werkelijke vaardigheden van kandidaten testen en bij het gebruik van automatische parkeersystemen zou het niet mogelijk zijn om de parkeervaardigheden van de kandidaat te beoordelen.
Moderne en Oudere Voertuigen: Verrassende Technologieën
Deze verandering in de rijexamens benadrukt ook dat moderne technologieën niet langer exclusief zijn voor de nieuwste auto’s op de markt. Zelfs oudere voertuigen kunnen een reeks hulpsystemen bevatten die niet altijd bekend zijn bij bestuurders. Het belang van up-to-date kennis over voertuigtechnologie is daarom zeer belangrijk voor alle rijexamendeelnemers, ongeacht het bouwjaar van hun auto.
Conclusie: Rijden in de 21e Eeuw
De veranderingen in het rijexamen op 1 januari 2024 zijn meer dan alleen een aanpassing van het protocol. Ze weerspiegelen de evolutie van mobiliteit en benadrukken het belang van het omarmen van technologische vooruitgang. Voor kandidaten betekent dit niet alleen het beheersen van de fysieke handeling van het besturen van een auto, maar ook het begrijpen en toepassen van geavanceerde rijhulpsystemen. Als de wegen steeds slimmer worden, moeten ook de bestuurders dat zijn. Het rijexamen van 2024 is een stap in die richting, naar een veiligere en meer geïnformeerde toekomst op de weg.
Tekst: Martijn van De Rijmeester met behulp van AI